Peptik ülser hastalığı
Tanım
Bir peptik ülser, midenin veya bağırsağın kaplamasında açık bir yara veya ham alandır.
İki tip peptik ülser vardır:
- Mide ülseri – midede oluşur.
- Duodenal ülser – ince bağırsağın ilk kısmında görülür.
Alternatif İsimler
Ülser – peptik;
Ülser – duodenal;
Ülser – mide;
Oniki parmak bağırsağı ülseri;
Mide ülseri;
Dispepsi – ülserler;
Kanama ülseri;
Gastrointestinal kanama – peptik ülser;
Gastrointestinal kanama – peptik ülser;
H. pylori – peptik ülser;
Helicobacter pylori – peptik ülser.
Nedenler
Normal olarak, mide ve ince bağırsakların astarı, güçlü mide asitlerine karşı kendini koruyabilir. Ancak eğer astar bozulursa, sonuç şöyle olabilir:
- Şişmiş ve iltihaplı doku (gastrit)
- Ülser
Mide ülseri
Mide önden bakıldığında, bu animasyon mide astarında bir ülserin gelişimini gösterir. Çoğu ülser iç astarın ilk tabakasında meydana gelir. Midede veya onikiparmak bağırsağında bir delinme olarak adlandırılır. Bu tıbbi bir acil durumdur.
Ülserlerin en yaygın nedeni, Helicobacter pylori (H pylori) adı verilen bakteriler tarafından mide enfeksiyonudur. Peptik ülserleri olan çoğu insan, sindirim sisteminde yaşayan bu bakterilere sahiptir.
Aşağıdaki faktörler peptik ülserler için riskinizi artırır:
- Çok fazla alkol içmek.
- Aspirin, ibuprofen, naproksen veya diğer nonsteroidal antienflamatuar ilaçların (NSAID) düzenli kullanımı.
- Sigara ve tütün mamüllerinin sık kullanımı.
- Radyasyon tedavileri ülser riskinizi arttırır.
- Stres ve stresli ortamların içinde bulunmak.
- Zollinger-Ellison sendromu olarak adlandırılan nadir bir durum mide ve duodenal ülserlere neden olur.
Belirtiler
Küçük ülserler herhangi bir semptom göstermeyebilir. Bazı ülserler ise ciddi kanamaya neden olabilir.
Abdominal ağrı (sıklıkla üst orta karın bölgesinde) yaygın bir semptomdur. Acı insandan insana farklılık gösterebilir. Bazı insanlar ise acı çekmez.
Ağrı belirtileri:
- Üst karın bölgesinin ağrıması.
- Gece uykunuzdan uyandırma derecesinde ki ağrılar.
- Boş bir karın hissettiğinizde, genellikle bir öğünden sonra 1 ila 3 saat arası ağrı başlar.
Diğer belirtiler şunlardır:
- Dolgunluk hissi
- Fazla sıvı içme
- Mide bulantısı
- Kusma
- Göğüs ağrısı
- Yorgunluk
- Kusma, muhtemelen kanlı
- Kilo kaybı
- Devam eden mide ekşimesi
Sınavlar ve Testler
Ülseri saptamak için bir üst endoskopi denen bir test gerekebilir.
- Bu, yemek borusu, mide ve ince bağırsağın ilk kısmını kontrol etmek için yapılan bir testtir.
- Boğazın içine yerleştirilen küçük bir kamera (esnek endoskop) ile yapılır.
- Bu test genellikle bir damar yoluyla verilen sedasyon gerektirir.
- Bazı durumlarda, burun içinden mide geçirilen daha küçük bir endoskop kullanılabilir. Bu sedasyon gerektirmez.
Üst endoskopi, peptik ülserlerden şüphelenildiğinde veya sahip olduğunuzda çoğu insan üzerinde yapılır:
- Düşük kan sayımı (anemi)
- Yutma problemi
- Kanlı kusmuk
- Kanlı veya koyu ve katran görünümlü dışkılar
- Dengesiz ve hızlı kilo vermek
- Mide kanseri için endişe oluşturan diğer bulgular
H pylori testi de gereklidir. Bu endoskopi sırasında mide biyopsisi veya üre nefes testi ile yapılabilir.
Ekleyebileceğiniz diğer testler:
- Anemi olup olmadığını kontrol etmek için hemoglobin kan testi yapılması.
- Dışkıda kan testi yapmak için gizli kan testi yapılması.
Bazen üst GI serisi denen bir sınava ihtiyacın olabilir. Baryum adı verilen kalın bir maddeyi içtikten sonra bir dizi röntgen çekilir. Bu sedasyon gerektirmez.
Tedavi
Doktorunuz ülserinizi iyileştirmek ve nüksetmeyi önlemek için ilaçları önerecektir. İlaçların etkisi:
- Varsa H pylori bakterisini öldürür.
- Mide asit seviyelerini azaltır. Bunlar ranitidin (Zantac) veya pantoprozol gibi bir proton pompası inhibitörü (PPI) gibi H2 blokerleri içerir.
Tüm ilaçlarınızı söylediğiniz gibi alın. Yaşam tarzınızdaki diğer değişiklikler de yardımcı olabilir.
H pylori enfeksiyonu olan bir peptik ülseriniz varsa, standart tedavi 7 ila 14 gün boyunca aşağıdaki ilaçların farklı kombinasyonlarını kullanır:
- H pylori öldürmek için iki farklı antibiyotik.
- Omeprazol (Prilosec), lansoprazol (Prevacid) veya esomeprazol (Nexium) gibi PPI’lar.
- Bakteri öldürmeye yardım etmek için bizmut (Pepto-Bismol’deki ana bileşen) eklenebilir.
Aspirin veya diğer sağlık durumları için NSAID kullanmaya devam ederseniz doktorunuz da bu tür ilaçları düzenli olarak reçetenize yazabilir.
Ülserler için kullanılan diğer ilaçlar şunlardır:
- Misoprostol, NSAID’leri düzenli olarak alan kişilerde ülserlerin önlenmesine yardımcı olabilecek bir ilaçtır.
- Sukralfat gibi doku astarını koruyan ilaçlar.
Bir peptik ülser çok kanarsa kanamayı durdurmak için bir EGD gerekebilir. Kanamayı durdurmak için kullanılan yöntemler şunlardır:
- Ülsere ilaç enjekte edilmesi.
- Ülsere metal klips veya ısı tedavisi uygulanması.
Görünüm (Prognoz)
Peptik ülser tedavi edilmezse geri gelme eğilimindedir. İlaçlarınızı alır ve doktorunuzun tavsiyelerini takip ederseniz H pylori enfeksiyonunun iyileşme şansı vardır.
Olası Komplikasyonlar
Komplikasyonlar şunları içerebilir:
- Şiddetli kan kaybı.
- Bir ülserden gelen yara, midenin boşalmasını zorlaştırabilir.
- Mide ve bağırsakların delinmesi.